عباس نژاد//همایش ملی بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی همزمان با روز پاسداشت زبان فارسی، با عنوان «بازشناسی نقش شاهنامه فردوسی در سیر فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی» و با حضور جمعی از دانشمندان، شاهنامه‌پژوهان، دانشجویان و هنرمندان در دانشگاه فردوسی مشهد آغاز به کار کرد.
رییس دانشگاه فردوسی مشهد در این همایش گفت: امروز این دانشگاه، خانه امن تمام شاهنامه پژوهان و دوستداران این شناسنامه مشترک همه ایرانیان است.
مسعود میرزایی شهرابی افزود: دانشگاه فردوسی مشهد تنها قطب علمی ادبیات حماسی کشور است و اکنون گرایش دکترای تخصصی شاهنامه و ادبیات حماسی توسط استادان زبده این دانشگاه طراحی شده است.
وی ادامه داد: زبان فارسی، زبان شعر و شعور، عرفان و حکمت و به تعبیر یکی از مستشرقان بعد از کتاب های آسمانی، مهمترین موهبت خداوند برای نسل بشر است و شاهنامه حکیم توس پایه و مایه یکتای این زبان است و اگر امروز در بین حدود ۲۰۰ کشور جهان، جز ایران که تاریخ و هویت چند هزار ساله خود را به یادگار دارد بقیه بیش از نیم قرن از تاریخ خود را ندارند به سبب همین زبان فارسی است.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: جمهوری اسلامی ایران با ایمان به وعده صادق ظهور آخرین فرزند پیامبر روشنی ها، در سال‌های اخیر بزرگداشت شاهنامه این نماد آزادی و آزادگی، دادگری و یکتاپرستی و به ویژه خردگرایی و محب اهل بیت(ع) و تلاش برای بهتر شناختن و ترجمان این اثر به زبان روز را در صدر برنامه های فرهنگی خود قرار داده است.
میرزایی افزود: این مهم نقش دانشگاه فردوسی را در آغاز گام سوم انقلاب شکوهمند اسلامی مهمتر از پیش کرده است. دانشگاهی که به نام این حکیم فرزانه به خود می بالد و خواهد کوشید در مسیر شناخت اثر وی و ترویج فرهنگ راستین مبتنی در این کتاب نامی، طلایه دار باشد.
در این مراسم از چهار جلد مجموعه مقالات همایش بزرگداشت فردوسی در سال ١۴٠٢ رونمایی شد.
از اهداف برگزاری این همایش می‌توان به بررسی نقش شاهنامه فردوسی در تکوین تمدن اسلامی و ایرانی در طول هزار سال پس از سرایش اثر، بررسی نقش شاهکار بزرگ فردوسی به‌عنوان پیش‌نمونه و پیش‌متن حماسه‌های تاریخی و دینی از حیث نقش تاریخی و فرهنگی شاهنامه و نظیره‌های آن در شکل‌گیری فرهنگ، در سطوح ملی، دینی و قومی، تبیین دلایل رواج و تفاوت‌های ماهوی «فرهنگ حماسی» در جغرافیای فرهنگی ایران، آسیای میانه، صغیر، شبه‌قاره و خاورمیانه و تحلیل نقش خراسان- توس و مشهد در رشد فرهنگ و تفکر حماسی در ایران و جهان اسلام و تبیین و شناخت «هنر حماسی»، در کنار ادبیات حماسی و بررسی نقش هنر حماسی در رشد فرهنگ و تمدن ایران و تحلیل مظاهر هنر حماسی در فرهنگ مشرق‌زمین نام برد.
همچنین آسیب‌شناسی و نقد تحقیقات مستشرقین درباره حماسه‌سرایی، به ویژه در ارتباط با گفتمان سیاسی عصر پهلوی در خصوص نقش شاهنامه در اتصال یا انفکاک تاریخ ایران پیشااسلامی و اسلامی، تحقیق در نقش شاهنامه و هنر و ادب حماسی در تحولات اجتماعی جهان معاصر و به ویژه بررسی نقش‌های فرهنگی- تمدنی این گنجینة کهن در حوزه زبان‌های مختلف جهان اسلام، تشویق و ترغیب پژوهشگران به تحقیق در زمینه‌های مطالعات فرهنگی مرتبط با شاهنامه و نظایر آن و گفتگو و تبادل نظر شاهنامه‌پژوهان در خصوص افزایش کارآیی اجتماعی- فرهنگی مطالعات دانشگاهی، «کاربردی‌سازی» شاهنامه و حماسه در فرهنگ عمومی بر پایه ابزار رسانه، تکنولوژی و صنعت سرگرمی، تحلیل جایگاه و نمودهای نوع ادبی- هنری «حماسه» در فرهنگ عامیانه و ارتباط حماسه شفاهی و مکتوب، تحلیل سهم انواع هنرهای کلاسیک و معاصر، اعم از معماری، موسیقی، نقاشی، خوشنویسی، هنرهای تجسمی، سینما و نمایش، و بررسی نقش رسانه‌ها در ترویج مفاهیم حماسی مرتبط با شاهنامه در فرهنگ امروز و گذشته، جستجوی راه‌های پیوند بین فضاهای غیردانشگاهی و جهان مجازی و محافل دانشگاهی در حوزه ارتباط شاهنامه و مخاطبان عام از دیگر اهداف این همایش است.
این همایش دو روزه تا فردا در مشهد ادامه دارد.
دیدگاه ها