افق مبهم آتش بس

پس از نزدیک به 9 ماه بی‌عملی شورای امنیت برای توقف ماشین کشتار رژیم صهیونیستی در غزه، این سازمان بالاخره  با تصویب یک قطعنامه درباره پایان دادن به جنگ موافقت کرد.آمریکا که پیشتر با وتوی مکرر قطعنامه‌های پیشنهادی سایر کشورها مهم‎ترین مانع تصویب قطعنامه در شورای امنیت بود، این بار سنت‌شکنی کرد و با صدای مشترک جامعه جهانی همراه شد. پیش‎نویس این قطعنامه‌ که توسط دولت آمریکا ارائه شده بود، در جلسه علنی شورای امنیت به رای گذاشته شد و در نهایت این قطعنامه به شماره 2735 با ۱۴ رأی مثبت و یک رأی ممتنع روسیه به تصویب رسید. پس از رای گیری قطعنامه شورای امنیت، لیندا توماس گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل گفت:«ما امروز به نفع صلح رای دادیم». بر اساس جزئیات اعلام شده، روند اجرایی این قطعنامه در سه مرحله خواهد بود. در مرحله اول، این طرح خواستار یک آتش‌بس اولیه ۶ هفته‌ای و مبادله زندانیان میان رژیم صهیونیستی و مقاومت در غزه است. در این قطعنامه آمده است که اگر مذاکرات در مرحله اول بیش از شش هفته طول بکشد، تا زمانی که مذاکرات ادامه دارد، آتش‌بس ادامه خواهد داشت.مرحله دوم شامل آتش‌بس دائمی و آزادی اسرا خواهد بود.مرحله سوم شامل تلاش برای بازسازی غزه ویران شده است.

تصویب قطعنامه آتش بس در شورای امنیت واکنش‌های عمدتاً رضایت‌آمیز کشورها را در پی داشته است که آن را گام مهمی در توقف کشتار مردم فلسطین دانسته و خواستار اجرای آن شدند.در همین ارتباط، در مهم‎ترین واکنش، جنبش اسلامی حماس اعلام کرد که آماده همکاری با برادران میانجی برای وارد شدن به مذاکرات غیرمستقیم برای اجرای این اصول است که در راستای خواسته‌های مردم و مقاومت ماست. حماس اعلام کرد که از قطعنامه تصویب شده در شورای امنیت که متضمن آتش‌بس دائم در غزه، خروج کامل نیروهای اشغالگر از این باریکه، مبادله اسرا، بازسازی غزه و بازگشت فلسطینیان به محل زندگی خود و مخالفت با هرگونه تغییر جمعیتی یا کاهش مساحت نوار غزه و ورود کمک‌های بشردوستانه به این باریکه است، استقبال می‌کند. جهاد اسلامی نیز طی بیانیه‌ای اعلام کرد که از قطعنامه تصویب شده آتش بس در شورای امنیت که متضمن آتش بس دائمی در نوار غزه و خروج کامل اشغالگران از نوار غزه باشد، استقبال می‌کند. اما با وجود موافقت 14 عضو به نظر می‌رسد روسیه به اغراض و نیات آمریکا درباره این قطعنامه سوءظن دارد. واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل در پاسخ به این سوال که اسرائیل به طور خاص با چه چیزی موافقت کرده است، گفت:«شورای امنیت نباید توافقاتی را با معیارهای مبهم امضا کند. ما نمی‌خواستیم مانع قطعنامه شویم، زیرا تا آن جا که می‌دانیم، از حمایت جهان عرب برخوردار است».

یاغی‌گری صهیونیست‌ها علیه اراده بین‌المللی ادامه می‌یابد؟

اگرچه تصویب قطعنامه یک گره دشوار از روند تلاش‌های بین‌المللی برای توقف جرم و جنایت بی‌حد و حصر صهیونیست‌ها در غزه را باز کرد اما به نظر می‌رسد همچنان مشکل کاملاً حل نشده است.بر اساس اصول شورای امنیت پیش‌نویس قطعنامه در مورد موضوعات غیراجرایی در صورتی تصویب می‌شود که ۹ یا بیشتر از ۱۵ عضو شورا به این قطعنامه رای مثبت دهند و هیچ یک از پنج عضو دائمی آن را وتو نکنند. قطعنامه‌های شورای امنیت از نظر قانونی لازم‌الاجرا هستند اما اسرائیل به هیچ یک از این قطعنامه‌ها پایبند نبوده و دلیل این امر نبود ساختار قطعی از سوی شورا درباره قطعنامه‌های صادره درباره اسرائیل است.آمریکا مدعی است که رژیم صهیونیستی این پیشنهاد را پذیرفته است؛ اما اظهارات مقام‌های صهیونیست خلاف آن را ثابت می‌کند.گیلعاد آردان، نماینده رژیم صهیونیستی در شورای امنیت در واکنش به تصویب قطعنامه آتش بس در شورای امنیت ضمن مخالفت با آتش بس در غزه بار دیگر بر اعمال فشار برای بازگرداندن اسرای صهیونیست و نابودی توان نظامی حماس تاکید کرد. آردان ادعا کرد:«اسرائیل هرگز به میز مذاکرات آتش بس بازنخواهد گشت، زیرا حماس ممکن است از آن برای وقت کشی استفاده کند».همچنین، رئوت شاپیر بن نفتالی دیپلمات ارشد صهیونیستی در سازمان ملل در جلسه شورای امنیت شورا گفت که اهداف اسرائیل در غزه همیشه روشن بوده است. اسرائیل به آزادی همه اسرا، نابود کردن قابلیت‌های نظامی و اداری حماس، و اطمینان از این که غزه تهدیدی برای اسرائیل در آینده نخواهد بود، متعهد است».مذاکره‌کنندگان ایالات متحده، مصر و قطر ماه‌هاست که تلاش می‌کنند با امضای توافقات آتش‌بس به جنگ در غزه پایان دهند. حماس می‌گوید خواهان پایان دائمی جنگ در غزه و عقب‌نشینی صهیونیست‌ها از این منطقه با جمعیت 2.3 میلیون نفری است اما مقامات تل‌آویو مدعی هستند که جنگ در غزه را تا نابودی کامل حماس ادامه‌ می‌دهند و به همین خاطر دورنمای روشنی برای توقف درگیری ها دیده نمی‌شود. زیرا از نظر سران افراطی اسرائیل، توقف جنگ در شرایط کنونی نوعی امتیازدهی به حماس و دستاورد بزرگ برای فلسطینیان است.نتانیاهو اکنون بر سر دوراهی سختی قرار گرفته است، از یک طرف از سوی جامعه بین‌المللی برای پایان اشغالگری در غزه تحت فشار است و از طرف دیگر، از سوی تندروهای داخلی هر روز تهدید می‎شود که اگر جنگ در غزه را متوقف کند، از ائتلاف کابینه خارج می‌شوند که به مفهوم پایان عمر سیاسی نتانیاهو خواهد بود. بنابراین، از آن جا که دولت نتانیاهو دستاورد خاصی در غزه نداشته و نتوانسته است اسرا را آزاد کند و از سویی زیر تیغ وزرای تندرو و رهبران اپوزیسیون قرار دارد، بعید به نظر می‌رسد که با قطعنامه شورای امنیت موافقت کند.همان‎گونه که در روزهای اخیر مقامات تل‌آویو گفته بودند که پیشنهاد بایدن، منافع این رژیم را تامین نمی‌کند. این مسئله در زمانی که بنی گانتس و دو تن از وزرا از کابینه جنگ خارج شده و خواستار انتخابات زودهنگام شده‌اند، به گفته کارشناسان می‌تواند به کاهش حمایت های غرب از دولت نتانیاهو منجر شود. زیرا اتحادیه اروپا و آمریکا که در ابتدا حامی جنایات صهیونیست ها در غزه بودند اکنون به دلیل موج انتقادات جهانی، دنبال آتش بس در غزه هستند و اصرار تندروها به ادامه جنگ، می‌تواند در روابط تل‌آویو با حامیان غربی آن خلل ایجاد کند.