خداحافظی با «سامورایی» خوش‌سیمای سینما

«ستاره سینمای فرانسه»، «صورت فرشته»، «اسطوره بازیگری»، این‌ها بعضی از صفاتی هستند که دوستداران سینما دیروز پس از انتشار خبر درگذشت آلن دلون بازیگر محبوب فرانسوی، به واسطه آن‌ها شخصیت این بازیگر افسانه‌ای را توصیف کردند. تصویر این بازیگر خوش‌سیما، با ظاهری همیشه آراسته، چشمان آبی نافذ و چهره‌ای به معنای واقعی کاریزماتیک، تا همیشه در ذهن علاقه مندان سینما حک شده و چهره او در دوران کهن سالی نیز این تصویر را خدشه‌دار نکرده است. آلن دلون پس از تقریبا پنج دهه فعالیت در سینما، آخرین‌بار سال 2008 روی پرده سینما دیده شد و طی سال‌های گذشته در سینما غایب بود. آلن دلون سال 2019 دچار سکته مغزی شد و به تازگی نام او به بهانه درگیری فرزندانش بر سر تصاحب اموالش، در صدر اخبار قرار گرفته بود. به بهانه درگذشت آلن دلون در 88 سالگی، مروری داشتیم بر آثار مهم این ستاره و دلایل محبوبیت او.


 

ظهور یک ستاره

آلن دلون سال 1960 با فیلم «ظهر بنفش» به کارگردانی رنه کلمان مطرح شد و پس از آن مسیر شهرت و محبوبیت بیشتر را طی کرد، به این ترتیب ستاره سینمای فرانسه به بازیگر محبوبی در سراسر دنیا تبدیل شد. فیلم‌هایی مانند «روکو و برادرانش»، «یوزپلنگ»، «سامورایی»، «دسته سیسیلی‌ها»، «بورسالینو»، «دایره سرخ»، «آفتاب سرخ»، «اولین شب آرامش»، «عقرب»، «زورو»، «آقای کلاین» و «ضارب» از مشهورترین آثار دلون در کارنامه بلندبالای او هستند. آلن دلون در فیلم‌های جنایی و عاشقانه مختلفی بازی کرده اما عمده شهرت و محبوبیت او با آثار جنایی کارنامه‌اش رقم خورده است.
 

همکاری با فیلم سازان بزرگ

آلن دلون در دوران فعالیت هنری خود با کارگردانان مهمی مانند ژان لوک گدار از بنیان گذاران موج نو سینمای فرانسه همکاری داشته است. او همچنین در فیلم‌‌های مهمی مانند «سامورایی»، «دایره سرخ» و «یک پلیس» جلوی دوربین ژان پی‌یر ملویل کارگردان بزرگ سینمای فرانسه رفت. میکل آنجلو آنتونیونی و لوکینو ویسکونتی نیز دیگر فیلم سازان مطرحی هستند که دلون در آثاری مانند «کسوف»، «روکو و برادرانش» و «یوزپلنگ» تجربه همکاری با آنان را داشته است.
 

تبهکار خونسرد و بی‌رحم با چهره‌ای معصوم

چهره آلن دلون علاوه بر زیبایی، نوعی معصومیت ذاتی داشت. البته این معصومیت باعث نمی‌شد دلون نقش شخصیت‌های منفی و شرور را ایفا نکند. او هم نقش گانگسترها را بازی می‌کرد و هم شمایل یک پلیس و کارآگاه را به نمایش می‌گذاشت. اتفاقا تضاد جالب ویژگی خاص او یعنی آن معصومیتی که در پس چهره‌اش دیده می‌شد و شخصیت‌های ضدقهرمانش، کاراکتر منفی او را به شخصیتی دوست داشتنی تبدیل می‌کرد. تصویر آلن دلون در نقش تبهکارانی خونسرد، باهوش و حرفه‌ای، کم‌حرف و البته زیبا که ویژگی مشترک همه این نقش‌ها بود، با فیلم‌هایی مانند «سامورایی» و «دایره سرخ» اثر ژان پی‌یر ملویل، «دسته سیسیلی‌ها» ساخته آنری ورنوی، «بورسالینو» به کارگردانی ژاک دری شکل گرفت. مشهورترین و محبوب‌ترین کاراکتر دلون در میان این آثار، «جف کاستلو» در فیلم «سامورایی» است. ویژگی‌های خاص چهره این بازیگر، در ماندگاری و جذابیت این آدم‌کش بی‌رحم با صورتی سنگی، بی‌احساس و سرد، سهم بسیار زیادی داشت
 

صدای ماندگار آلن دلون

وقتی نام آلن دلون به میان می‌آید، مردم ایران چهره این ستاره را با صدای جادویی خسرو خسروشاهی به خاطر می‌آورند. زنده‌یاد جلال مقامی، ژرژ پطرسی و محمود قنبری هم صداپیشگانی هستند که به جای آلن دلون صحبت کردند. البته بنابر روایت قنبری، در دهه 60 به دلیل این که آلن دلون تبدیل به سوپراستار شده بود، مسئولان وزارت ارشاد و هیئت ممیزی درباره دوبله صدای او سخت‌گیری می‌کردند! بنابراین به پیشنهاد محمود قنبری، صداپیشه این ستاره تغییر می‌کند و خسروشاهی کنار گذاشته می‌شود. گزینه‌هایی مانند ایرج ناظریان، حسین معمارزاده، منوچهر والی‌زاده و جلال مقامی به عنوان صداپیشه جایگزین انتخاب می‌شوند، اما آن‌ها این پیشنهاد را نمی‌پذیرند و به این ترتیب محمود قنبری تصمیم می‌گیرد خود در فیلم «اسلحه بزرگ» به جای دلون صحبت کند. در نهایت برای فیلم‌های بعدی کار به خسروشاهی سپرده می‌شود. بنابراین دوبلور اصلی این بازیگر فقید، خسروشاهی است که بارها در اکثر فیلم‌های دلون به جای او دیالوگ گفته و تصویر این بازیگر برای علاقه مندان به سینما در ایران، با صدای این گوینده پیش کسوت ماندگار شده است./روزنامه خراسان 403102