ماموریت سخت در چالش مهم مناظره

مائده کاشیان - بالاخره پس از گمانه‌زنی‌های بسیار بالاخره روز شنبه 26 خردادماه، دو روز پیش از آغاز مناظره نامزدها، نام مجری این مناظره‌ها اعلام شد. قرار است مهدی خسروی گوینده شبکه خبر مقابل نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بنشیند و مناظره‌ها را اجرا و هدایت کند. پیشتر در گمانه‌زنی رسانه‌‎ها، از مجریانی مانند کامران نجف‌زاده، المیرا شریفی‌مقدم، محمدجعفر خسروی و مهدی مهدی‌قلی به عنوان گزینه‌های اصلی اجرای مناظره‌ها نام برده شده بود و حتی اخبار غیررسمی از مهدی‌قلی به عنوان مجری مناظره‌ها نام بردند، اما در نهایت اجرای برنامه «صف اول» که ویژه تبلیغات نامزدها و با حضور آن‌ها روی آنتن می‌رود، به این مجری سپرده شد و دیروز هم نام مهدی خسروی به عنوان مجری مناظره‌ها اعلام شد. به همین بهانه، مروری داشتیم بر مجریان دوره‌های قبلی مناظره نامزدهای ریاست جمهوری، ویژگی‌های لازم برای اجرای مناظره و سوابق مهدی خسروی، که در ادامه می‌خوانید.

آغاز مناظره با رضا پورحسین
تلویزیون تا به حال چهار دوره مناظره با حضور نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، برگزار کرده است و امسال نیز در چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری، برای پنجمین‌بار برنامه‌ای با ساختار مناظره‌ را روی آنتن خواهد برد. اولین مجری تلویزیون که تجربه اجرای مناظره انتخابات ریاست جمهوری را از سر گذراند، رضا پورحسین مدیر وقت شبکه چهار بود. کمتر کسی است که مناظره‌های داغ و پرحاشیه سال 88 را به یاد نداشته باشد. پورحسین به عنوان اولین مجری مناظره‌ انتخاباتی، تجربه‌ای بسیار چالش‌برانگیز داشت. در آن سال مناظره‌ها با حضور دو نامزد و نه به صورت گروهی، برگزار می‌شد. عده‌ای به عملکرد پورحسین در هدایت مناظره‌های سال 88، به دلیل سکوت و دخالت نکردن در بحث نامزدها انتقاد کردند، عده‌ای نیز این شیوه را امتیاز کار او دانستند.

مرتضی حیدری گزینه ثابت اجرای مناظره
پس از تجربه پرحاشیه سال 88، تلویزیون مناظره‌های دوره‌های بعدی انتخابات ریاست جمهوری را به صورت گروهی برگزار کرد و اجرای مناظره‌ها نیز به یک مجری یعنی مرتضی حیدری رسید. حیدری در سال‌های 92، 96 و 1400، سه دوره پیاپی مجری ثابت مناظره‌ها بود. حیدری پیش از پخش مناظره انتخاباتی، یعنی سال 84 نیز در گفت‌وگوی ویژه خبری که مختص انتخابات برگزار می‌شد، میزبان نماینده نامزدها بود. حیدری بیشتر با اجرای گفت‌وگو‌ی ویژه خبری نزد مخاطبان شناخته می‌شود، او در این برنامه عملکرد خوبی داشت. این مجری معمولا سعی می‌کرد که با احترام و آرامش مسئولان را به چالش بکشد، اما او موفق نشد در مناظره‌ها توقعات را برآورده کند. این مجری باسابقه در مناظره‌های نامزدها، قوانین و شرایط را توضیح می‌داد، سوالات را می‌خواند، پاسخ‌ها را می‌شنید، زمان نامزدها را اعلام و مدیریت می‌کرد. عملکرد حیدری از چنین وظایف بدیهی و اولیه مجری مناظره فراتر نمی‌رفت، بنابراین حضوری خنثی در مناظره‌‎ها داشت و مناظرات شبیه یک گفت‌وگوی ساده پیش‌ می‌رفت. در بازه تبلیغات انتخابات سال 84 تبدیل به چهره تلویزیون شد. مجری گفت و گوی ویژه خبری ویژه انتخابات بود و اجرای مناظره نماینده نامزدها را برعهده داشت.

یک انتخاب تازه
اکنون پس از چهار دوره، تلویزیون امسال سراغ مهدی خسروی گوینده شبکه خبر رفته است. این مجری نزد مخاطب عام چندان چهره شناخته‌شده‌ای نیست، اما او در حوزه خبر سابقه زیادی دارد و برای مخاطبان شبکه خبر چهره آشناتری است. خسروی در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه خبر، با مسئولان مختلف گفت‌وگوهای فراوانی داشته است و به تناسب بحث سعی می‌کند، مطالبات در زمینه‌های مختلف را با آرامش و به دور از هیجان مطرح کند، اما مشخص نیست این مجری در مناظره‌ نامزدهای ریاست جمهوری چه عملکردی خواهد داشت و فعلا برای قضاوت درباره عملکرد او زود است. باید دید مناظره‌ 1403 با حضور یک مجری جدید مانند خسروی، در مقایسه با دوره‌های گذشته چگونه پیش خواهد رفت.

لزوم حضور موثر مجری با آزادی عمل
انتظار می‌رود مجری برنامه حساس و مهمی مانند مناظره، با تسلط نسبت به صحبت‌های نامزدها، اطلاعات کافی از موضوعات و همچنین نکته‌سنجی، درباره صحبت‌های آنان سوالاتی را مطرح و جریان مناظره را به سمت و سویی هدایت کند که مردم پاسخ سوالات احتمالی خود را دریافت کنند. به چالش کشیدن نامزدها و همچنین مداخله به‌موقع و به اندازه در صحبت‌های نامزدها نیز از ویژگی‌های مهم مجری مناظره‎هاست. مجری در این جایگاه باید با رعایت انصاف، عدالت و بی‌طرفی فرصت یکسان برای همه نامزدها را ایجاد کند و ناخودآگاه به سمت طرفداری از یک نامزد نیز نرود. ناگفته نماند فارغ از عملکرد و توانایی مجریان در هدایت و مدیریت جریان مناظره، ساختار مناظره‌ها نیز باید به گونه‌ای باشد که اختیار عمل کافی را به مجریان بدهد تا صرفا به عنوان گفت‌وگوکننده در مناظرات ظاهر نشوند و حضور موثری در جریان مناظره داشته باشند، در غیر این صورت آزادی عمل مجری نیز بسیار محدود می‌شود و نمی‌توان شاهد اتفاق ویژه‌ای در مناظرات بود.