استان کردستان با تولید ٥۰ درصد از طلای کل کشور بە یکی از استان‌های زرخیز و معدنی در کشور معروف است.
کردستان در زمینە ذخایر و تولید عنصر ارزشمند طلا جزو رتبەهای برتر در کشور است کە هموارە نام استان زرخیز را در کنار تولید محصولات با کیفیت کشاورزی یدک می‌کشد.
کردستان با برخورداری از ۱٨ گونە مادە معدنی و ٤۳۷ واحد معدنی، استانی غنی درحوزە معادن کشور است کە معادن طلا از مهم‌ترین معادن آن بە شمار می‌رود، بە گونەای کە گفتە می‌شود این استان در زمینە تولید طلا رتبە اول کشور و در زمینە ذخیرە طلا رتبە دوم کشور را بە خود اختصاص دادە است.
از آنجایی کە معادن نقش قابل‌توجهی در اشتغالزایی و توسعه استان‌ها به‌ویژه استان‌های کم‌تر توسعه‌یافته دارد، این سوال مطرح است کە سهم استان کردستان از این میزان استحصال طلا در معادن بە چە میزان است و چقدر از حقوق دولتی معادن بە اعتبارات استان کردستان باز می‌گردد؟
در قانون برنامه ششم توسعه کشور، یک درصد از فروش معادن برای جبران خسارت و انجام پروژه‌های بهداشتی و عمرانی در مناطق استقرار معدن اختصاص یافته است کە این مهم در مناطق معدنی نادیدە گرفتە شدە است.
همچنین در بحث معادن، یکی از چالش‌هایی کە هموارە مورد توجە بودە و نگرانی مرد مناطق معدنی را سالیان سال برانگیختە است، بحث ایمنی محیط زیست است کە باید بە آن توجە ویژەای شود.
در همین راستا برای آشنایی با پتانسیل‌های معدنی استان و چالش‌های مهم بر سر راە معادن با مهدی سیفی باغی خانی معاون معادن صنعت، معدن و تجارت استان کردستان گفت‌وگویی انجام شدە کە در ادامە می‌خوانید.
چە تعداد محدودە فعال معدنی در استان کردستان وجود دارد؟
معاون معادن صنعت، معدن و تجارت کردستان گفت: در حال حاضر چهار فقرە پروندە بهرەبرداری در شهرستان‌های قروە، سقز و کامیاران و یک مورد گواهی کشف در شهرستان بیجار صادر شدە است.
مهدی سیف باغی خانی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: خوشبختانە شاهد پراکندگی طلا در سطح نقاط مختلف استان هستیم کە چهار مورد از این پتانسیل‌های معدنی بە مرحلە صدور پروانە بهرەبرداری رسیدە است.
وی عنوان کرد: چند سالی است ک معدن طلای ساریگونی در استان کردستان با ظرفیت بالایی در حال فعالیت است و همانطور کە می‌دانید، معدن طلای قلقلە نیز با سرعت خیلی خوبی در حال آماده‌سازی و احداث کارخانە برای بە فعلیت رساندن آن است.
سیفی بیان کرد: معدن طلای زرزیما در کامیاران هم باتوجە بە اینکە یک مجموعە دانش بنیان بە آن ورود کردە بە سرعت کارهای آمادەسازی آن در حال انجام است.
وی ادامە داد: همچنین معدن طلای مرگنە در شهرستان سقز بە شرکت بین‌الملل نصر کردستان واگذار شدە و در حال مطالعات اکتشافی تکمیلی و مطالعات احداث کارخانە هستند.
سیفی افزود: در حال حاضر پهنەای کە در قالب پهنە بیجار بە شرکت کمیدکو واگذار شدە یکی از محدودەهای آن بە ذخیرە طلا منجر و گواهی کشف آن صادر و در حال انجام مقدمات صدور پروانە بهرەبرداری است.
سهم استان کردستان از این میزان استحصال طلا چقدر است؟ آیا استان از درآمد دولتی معادن منتفع می‌شود؟
معاون معادن کردستان، استان کردستان را استانی زرخیز عنوان کرد و گفت: مطابق قانون حقوق دولتی کە برای معادن تعیین شدە و باتوجە بە اینکە معدن جزو انفال است قانون‌گذار مبالغی را تحت عنوان حقوق دولتی و درصدی از فروش مواد معدنی در نظر می‌گیرد.
مهدی سیفی باغی خانی افزود: براساس این قانون تاکنون بالغ بر ٤ هزار و ٥۰۰ میلیارد تومان حقوق دولتی از معدن ساریگونی قروە وصول کردیم و مابەتفاوت سال گذشتە هم در حال ابلاغ است.
وی ادامە داد: قانون‌گذار حدود ۱٥ درصد رو مطابق تبصرە ششم مادە ۱٤ قانون معادن پیش‌بینی کردە کە بە اعتبارات استان برگردد و با اولویت مناطقی کە معدن در آنجا واقع شدە هزینە شود.
سیفی بیان کرد: متاسفانە در حال حاضر همین مبالغ نیز با درصد پیش‌بینی شدە محقق نشدە و امیدواریم با پیگیری‌های بیشتر مسئولین محترم استانی و سازمان مدیریت و برنامەریزی استان این مبالغ بە اعتبارات استان برگردد.
وی تصریح کرد: باتوجە بە اینکە امروزە اعداد وصولی حقوق دولتی معادن عدد و رقم چشمگیری است، طبیعتا بازگشت ۱٥ درصد از حقوق دولتی معادن بە استان کردستان مبلغ بسیار خوبی خواهد بود.
سیفی افزود: علاوە بر این‌ها ما فقط در معدن طلای ساریگونی بالغ بر هزار و ٨۰۰ نفر اشتغالزایی مستقیم و تعداد بیشتری اشتغال غیرمستقیم داریم کە با تولید سالانە حدود ٥ تن شمش طلا سبب رونق اقتصادی منطقە درگیر فعالیت معدنی خواهد شد.
آیا سرمایەگذاری بر روی مواد معدنی طلا بە حدی است کە نمی‌توان آن را در داخل کشور انجام داد؟
معاون معادن صنعت، معدن و تجارت کردستان گفت: خوشبختانە با تلاش دانشمندان در سطح کشور امروزە بە تکنولوژی‌های مختلف استحصال طلا در داخل کشور دست پیدا کردەایم، شاید در سالیان نە چندان دور بخشی از این تکنولوژی‌ها برای ما دست یافتنی نبود، اما در حال حاضر بسیاری از تکنولوژی‌ها را در اختیار داریم و در شهرستان‌های کامیاران سقز و بیجار سرمایەگذاران داخلی مشغول فعالیت هستند.
وی اضافە کرد: در حال حاضر پروژە طلای قروە دارای پروانە بهرەبرداری است کە باتوجە بە اینکە سال‌های زیادی از عمر این معدن می‌گذرد، سرمایەگذاران خارجی بە عنوان مشارکت با سرمایەگذاران داخلی ورود و در حال انجام فعالیت هستند.
آیا محدودەهای معدنی تهدیدی برای محیط زیست است؟
سیفی خاطرنشان کرد: این موضوع بە صورت تخصصی در کمیتەهای مختلف سطح استان بررسی شدە است و باتوجە بە اینکە تشکیل یک مادە معدنی در دوران‌های بزرگ زمین‌شناسی صورت می‌گیرد و بالغ بر میلیون‌ها سال از عمر یک ذخیرە معدنی می‌گذرد، باید بە این مسئلە توجە کرد کە ما در فرآیند استخراج مادە معدنی، مادە معدنی جدیدی را بە طبیعت اضافە نمی‌کنیم و تنها برداشت و فرآوری از آن صورت می‌گیرد.
وی بیان کرد: وجود یک بهرەبردار ذخیرە معدنی نە تنها بە آلودگی محیط زیست منجر نمی‌شود کە می‌تواند با شناسایی پتانسیل‌های خطر بە حفظ محیط زیست منطقە نیز کمک کند.
سیفی گفت: در همین راستا پایش مستمر از محدودەهای معدنی توسط ادارە محیط زیست استان و کشور صورت می‌گیرد.
آیا بخشی از درآمد معادن استان صرف زیرساخت‌های محدودەهای مجاور معادن می‌شود؟
مهدی سیفی باغی خانی اظهار کرد: قطعا معادن ما در قالب مسئولیت‌های اجتماعی، خدمات بزرگی را بە مناطق مجاور خود ارائە می‌کنند.
وی عنوان کرد: پروژە طلای قروە بە روستاهای مجاور خود در بحث ساخت پل، مدرسە، ورزشگاە و بحث‌های عمرانی همچون ساخت پارک‌ها و فضاهای تفریحی خدمات بسیاری را ارائە کردە است.
آیا مصوبە تعلق یک درصد از محل فروش معادن در استان کردستان محقق شدە است؟
معاون معادن استان کردستان گفت: طبق مصوبە مادە ٤۳ قانون برنامە ششم توسعە، چنانچە بر اثر فعالیت معدن و صنایع معدنی آسیبی بە زیرساخت‌ها وارد شود، از محل یک درصد فروش معادن بە جبران این آسیب‌ها اختصاص پیدا می‌کند.
مهدی سیفی اظهار کرد: چند موردی ارائە شکایت از سوی مراجع مختلف داشتەایم کە در صورت کارشناسی ایراد آسیب از سوی معدن با تصویب شورای معادن استان از محل یک درصد فروش معادن بە جبران این آسیب‌ها اختصاص پیدا می‌کند، لذا از مواردی کە بە شورای معادن ارائە شدە هیچکدام منجر بە احراز آسیب از سوی معدن نشدە است.
دیدگاه ها