هریس فراتر از انتظارها « گردن زنی » امیدوارکننده و رفتار خطرناک «فتحی روشن »

رحمان قهرمان پور-روزنامه خراسان/ دریک نگاه کلی ترامپ می‌توانست بهتر ظاهر شود اما به قول معروف بخت با او یار نبود و ترامپ همیشگی بود؛ به خاطر نبود تماشاگر در استودیو، مناظره شور و هیجان لازم را نداشت. از طرف دیگر استراتژی ترامپ در مناظره با هریس همان استراتژی قدیمی و شناخته شده او در دو انتخابات سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ بود. یعنی حملات سریع و برق آسا و طرح انبوهی از اتهامات راست و دروغ علیه رقیب خود به قصد برهم زدن آرامش و تمرکز ذهنی او. اما چرا این بار استراتژی ترامپ جواب نداد؛ اول این که استراتژیست‌های دموکرات در ۸ سال گذشته تمام اقدامات و نحوه عملکرد ترامپ را تجزیه و تحلیل کرده بودند و توانستند به درستی از تحلیل های خود در این مناظره بهره برداری کنند. واکنش هریس نسبت به حملات ترامپ نشان داد که او به خوبی نحوه مقابله و مناظره با ترامپ را تمرین کرده است. ترامپ شیوه مناظره خود را تغییر نداد و این برای نامزدی که ۸ سال در بازار سیاست حضور داشته است، ضعفی بزرگ محسوب می‌شود.  نکته بعدی این است که ترامپ به جای تاکید بر موضوعاتی مثل مهاجرت و اقتصاد که در آن ها دست برتر را داشت، کوشید حملات شخصی به هریس را در دستور کار قرار دهد که اساساً استراتژی اشتباهی بود؛ به این دلیل ساده که رای دهنده مردد شناخت چندانی از هریس نداشت. اما  ترامپ را تا حد زیادی دروغگو می‌دانست. هریس با توجه به همین مسئله تلاش کرد که در این مناظره نه تنها در دام ترامپ نیفتد، بلکه بارها به او حمله کرد و او را در موضع دفاعی قرار داد تا جایی که در یکی از صحنه‌های مناظره ترامپ عصبی شد و خطاب به او گفت که «من دارم صحبت می‌کنم حرف نزن» و این در حالی بود که ترامپ در کل مناظره تقریبا آرامش خود را حفظ کرده بود.
  نکات فنی این مناظره
این مناظره نکات فنی زیادی داشت اما در کل می‌توان گفت که ترامپ فرصت اثرگذاری بر رای دهنده مردد را تا حد زیادی از دست داد و نتوانست ضعف‌های جدی هریس در اداره کشور و ایجاد تحول اقتصادی را به رای دهنده مردد نشان دهد.مشکل دوم ترامپ این است که مشورت پذیر نیست. برخلاف هریس که تمرین زیادی برای این مناظره انجام داده بود و به خوبی توانست پیام خود را برساند و تاکتیک‌های مناظره را به خوبی اجرا کند، ترامپ ابتکار عمل خاصی در مناظره نداشت و شیوه‌های او همان شیوه‌های قدیمی بود و در چند مورد هم اشتباهات ساده‌ای انجام داد که از او بعید بود. مثلا یکی از اشتباهات ساده اش این بود که اظهارات زوج انتخاباتی خود یعنی سناتور ونس را تایید نکرد و این برای رای دهنده مردد علامت خوبی نیست. همین طور تکرار واژه دروغگو بودن توسط او یک اشتباه فنی بارز بود  آن هم در شرایطی که او می‌دانست که از نظر بسیاری از رای دهندگان دروغگوست، تکرار واژه دروغ به تصویرسازی منفی هریس از او کمک کرد و باعث شد که تصویر او به عنوان یک فرد دروغگو در ذهن بخشی از رای دهندگان مردد تثبیت شود. این در حالی بود که ترامپ نتوانست آن اندازه که لازم بود تصویر منفی از هریس ایجاد کند. اشتباه دیگر ترامپ این بود که در موضوعی که در آن برتری داشت یعنی در موضوع مهاجرت غیرقانونی حملات خود را طوری انجام داد که باورناپذیر و به نوعی طنز آلود شد. او تاکید کرد که مهاجران غیرقانونی در حال خوردن سگ و گربه و حیوانات خانگی هستند! این اشتباه فنی از طرف ترامپ با توجه به پس زمینه ای که رای دهنده مردد از او داشت جای تعجب داشت؛ یعنی حمله‌ای را که می‌توانست باعث تضعیف کامل هریس شود تبدیل به یک موضوع باورناپذیر و طنز آلود کرد.     در کل می‌توان گفت که در این مناظره هریس فراتر از حد انتظار رای دهنده مردد ظاهر شد. یکی از استراتژی‌های جالبی که دموکرات‌ها در این مناظره به کار گرفتند این بود که پیش از مناظره جا انداختند که کامالا هریس توان زیادی در سخنوری و مصاحبه مطبوعاتی ندارد. بخشی از جمهوری‌خواهان هم در دام این توطئه دموکرات‌ها گرفتار شدند و تصور کردند که هریس به محض حضور در مناظره و حرف زدن محبوبیت خود را از دست خواهد داد. این نکته از آن رو مهم است که ارزیابی رای دهنده مردد از عملکرد نامزدها در مناظره تلویزیونی تا حد زیادی به انتظاراتی بستگی دارد که آن ها از هر کدام از نامزدها دارند. بنابراین گاهی استراتژیست های انتخاباتی برای پیروز کردن نامزد خود میزان و سطح انتظارات از او را کاهش می‌دهند. این مسئله باعث می‌شود که اگر نامزد در مناظره در حد متوسط ظاهر شد، این مسئله از سوی رای دهنده مردد به عنوان یک موفقیت برای او تصور شود. این اتفاقی بود که در مناظره اخیر افتاد. یعنی اغلب رای دهندگان مردد انتظار کم یا متوسطی از کامالا هریس داشتند در حالی که سطح انتظارات از ترامپ بیشتر بود. ترامپ در مناظره ضعیف عمل نکرد اما چون در حد انتظاری که از او وجود داشت ظاهر نشد، بنابراین تلقی بسیاری از رای دهندگان مردد این بود که او در این مناظره برنده نشده است. اما هریس برخلاف انتظارات اندکی که از او ایجاد شده بود توانست در مناظره خوب ظاهر شود، نه تنها در دام حملات ترامپ نیفتاد و کنترل روانی خود را از دست نداد، بلکه در موضوع سقط جنین و دموکراسی و حاکمیت قانون حملات موثری علیه ترامپ انجام داد. اضطراب و استرس هریس در مناظره و مخصوصاً در نیمه اول آن واضح بود. اما به رغم این اضطراب  توانست از فرصتی که ناشی از خاموش بودن میکروفون‌ها بود، استفاده کند و بتواند در مقام یک قاضی و بازپرس لحظاتی ترامپ را به لاک دفاعی خود فرو ببرد. در لحظاتی از مناظره او صراحتاً گفت که ترامپ یک مجرم است و حق ندارد از مسئله افزایش جرم در آمریکا انتقاد کند. همه این‌ها در نهایت منجر به این شد که ترامپ به خاطر اصرار بر ادامه شیوه قبلی خود و مشورت ناپذیری نتواند برنده مناظره باشد. این مناظره مسیر ترامپ را برای پیروز شدن دشوارتر خواهد کرد و از امروز  هریس با تاکید بر دو نکته یعنی ایجاد تمایز با رئیس جمهور بایدن و ارائه برنامه اقتصادی تلاش خواهد کرد که در ایالت‌های شناور جهش دوباره را آغاز کند و با توجه به انرژی و انگیزه‌ای که او در مناظره به تیم خود داد انجام این کار چندان دشوار نیست. در نقطه مقابل تیم ترامپ آماده بود که از این مناظره موفق بیرون بیاید و بتواند عقب ماندگی خود در ۴ هفته گذشته را جبران کند. ولی به نظر می‌رسد که انجام این کار برای آن ها دشوار خواهد بود زیرا ترامپ در مناظره برتری محسوسی نسبت به هریس نداشت و در بین آرای مردد هم بعید است که اکثریت او را برنده مناظره بدانند. بنابراین احتمال جدی وجود دارد که در سه هفته پیش رو ما شاهد دومین جهش در میزان محبوبیت هریس در ایالت‌های شناور باشیم؛ اما در هر حال نباید فراموش کرد که چون رقابت بسیار نزدیک است این جهش همراه با فاصله زیاد از ترامپ نخواهد بود. در صورتی که هریس بتواند از منطقه خطا در نظرسنجی یعنی ۳ درصد محبوبیت فراتر برود و فاصله خود را با ترامپ ۴ یا ۵  درصد بکند در آن صورت می‌توان گفت که رقابت این دو نامزد از حالت بسیار نزدیک خارج شده و به رقابت نزدیک تبدیل می‌شود . باید منتظر اقدامات کمپین دو نامزد در روزهای آینده بود.